#3. Zarzut naruszenia art. 410 KPK

Jednym z najczęściej pojawiających się zarzutów w zakresie naruszenia przepisów postępowania mających wpływ na treść orzeczenia obok art. 5 §2, art. 7, art. 399, art. 415, art. 178, art. 182 §1, art. 192, art. 389, art. 391 jest art. 410 (art. 92) Kodeksu postępowania karnego.

Większość naruszeń w zakresie prawa procesowego nie stwarza większych problemów w ich odszukaniu podczas analizy akt sprawy karnej. Nieco różnie bywa z art. 410 KPK.

Z tego co wywnioskowałam po przeczytaniu kilku lektur obowiązkowych co do zarzutów będących względnymi przesłankami odwoławczymi są dwie szkoły. Albowiem jedna z nich mówi o zakazie łączenia zarzutu naruszenia art. 7 z art. 410 KPK w jednej apelacji z uwagi na ich brzmienie a w konsekwencji wzajemną ich eliminację. Jak wskazuje jednak praktyka zarzut art. 7 i art. 410 KPK bardzo często pojawia się w jednym piśmie procesowym.

Zgodnie z treścią art. 410 KPK podstawę wyroku może stanowić tylko całokształt okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej. Zatem sąd wydając wyrok nie może oprzeć się na tym co nie zostało ujawnione na rozprawie, jak i wyroku nie może oprzeć na części materiału dowodowego. Należy pamiętać, że materiał dowodowy musi być w sposób prawidłowy wprowadzony do procesu. W konsekwencji czego sąd nie może uwzględniać dowodów, które nie zostały prawidłowo ujawnione.

Kiedy dowód uznaje się za legalnie ujawniony przez sąd ?

• w sytuacji, gdy sąd bezpośrednio przeprowadza dowód na rozprawie;
• przez uznanie za ujawnione w całości lub w części bez odczytania protokołów i dokumentów podlegających odczytaniu na rozprawie, o czym mówi art. 394 §2 KPK;
• przez odczytanie w odpowiednim zakresie protokoły wyjaśnień oskarżonego (art. 389 §1), protokoły zeznań świadka w odpowiednim zakresie (art. 391 §1), protokoły przesłuchania świadków i oskarżonych sporządzone w postępowaniu przygotowawczym (art. 392 §2), a także inne dokumenty zgodnie z treścią art. 393 §1 KPK.

Jak wskazuje Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 14 grudnia 2006 r. naruszenie art. 410 KPK może polegać na oparciu wyroku na okolicznościach nieujawnionych w toku rozprawy głównej, albo pominięciu przy wyrokowaniu okoliczności wynikających z przeprowadzonych dowodów.

Zgodnie zaś z postanowieniem z dnia 27 listopada 2013, IV KK 279/13 nie stanowi naruszenia przepisu art. 410 KPK dokonanie oceny materiału dowodowego przeprowadzonego lub ujawnionego na rozprawie w sposób odmienny od subiektywnych oczekiwań stron procesowych. W takiej sytuacji celowe jest postawienie zarzutu naruszenia art. 7 KPK.

Zarzut naruszenia przepisu art. 410 KPK może być skuteczny tylko wówczas, gdy

1. skarżący wykaże, że sąd I instancji oparł orzeczenie na materiale nieujawnionym na rozprawie głównej bądź tylko na części materiału ujawnionego, a rozstrzygnięcie nie jest wynikiem analizy całokształtu ujawnionych okoliczności, a więc także i tych, które podważają zarzuty,
2. wykaże, iż pominięcie dowodu mogło mieć wpływ na treść wyroku. Nie można zarzutu naruszenia art. 410 KPK opierać na tym, że pewne dowody nie stanowiły podstawy ustaleń, jeżeli tylko sąd je rozważył i ocenił ich znaczenie w sposób określony w art. 7 KPK. Odmówienie wiary danemu dowodowi nie oznacza, iż dany dowód nie został przeprowadzony, czy też nie uwzględniony. Nie stanowi naruszenia przepisu art. 410 KPK dokonanie oceny materiału dowodowego przeprowadzonego lub ujawnionego na rozprawie w sposób odmienny od subiektywnych oczekiwań stron procesowych. ( Orzeczenie SA w Katowicach z dnia 30 października 2013 r., II Aka 382/13).

Reasumując, do naruszenia art. 410 KPK może dojść, w sytuacji gdy:

• sąd opierał się w sprawie na materiale dowodowym, który w sprawie nie został ujawniony,
• orzekano w oparciu jedynie o część ujawnionego materiału dowodowego,
• pominięto przy wyrokowaniu okoliczności wynikające z przeprowadzonych dowodów;

Pozdrawiam,

SH.